Bezuinigingen #3
En weer volgt een bezuinigingsronde waarbij de overheid de komende paar jaar weer 85 miljoen euro bezuinigt op de gefinancierde rechtsbijstand. Dit na de bezuinigingsronde waarbij al 115 miljoen wordt gekort.
Veel advocaten staan regelmatig mensen bij wiens inkomen en vermogen onder bepaalde grenzen ligt. Deze mensen komen in aanmerking voor een advocaat op toevoeging van de Raad voor de Rechtsbijstand (soms een advocaat op onvermogen of pro deo / pro bono advocaat genoemd). De cliënten betalen aan de advocaat een eigen bijdrage en de rest van de kosten wordt door de Raad voor de Rechtsbijstand betaald aan de advocaat. En die vergoeding is steeds kariger geworden. Sommige zaken zijn zelfs verlieslijdend geworden, zoals de echtscheidingsprocedure op tegenspraak.
Advocatenwet en gedragsregels
Niet alleen de bezuinigingen maar ook de steeds strenger wordende eisen om een toevoeging te mogen krijgen spelen een rol. Per jaar moet een advocaat al 20 opleidingspunten halen. Een punt is een uur. En een opleidingsuur kost gemiddeld 80 tot 100 euro. En het kost tijd waarin je niet kan werken en vaak ook reistijd. Per specialisatie zijn er nog aanvullende eisen zodat het totaal aantal te behalen punten de grens van 20 al snel overschrijdt.
Specialisatie gewenst?
Nu ben ik een groot voorstander van specialisatie. Dat is het probleem niet. Het probleem is dat de overheid zich zelf niet houdt aan de eigen regels. Als echtscheidingsadvocaat en mediator moet ik voldoen aan vele regels. Van minimum opleidingseisen, tot regels over de eisen van goede rechtsbijstand aan cliënten tot aan regels over mijn bedrijfsvoering. Deze regels zijn er om de kwaliteit van de rechtsbijstand te waarborgen. Voor de rechtsbescherming van de burger.
Rechtwijzer
Maar deze regels gelden schijnbaar niet voor de Raad voor de Rechtsbijstand zelf. De Raad voor de Rechtsbijstand heeft een online platform ontwikkeld (daarvoor is wel geld) waarbij mensen zelf hun scheiding kunnen regelen. Dit platform heet de Rechtwijzer. Er kan een mediator of beslisser worden ingeroepen maar die krijgt geen tijd om de financiële stukken te controleren op volledigheid en inhoud of om draagkrachtberekeningen te maken. Dat moeten de mensen zelf doen met een programma dat is gebaseerd op mogelijke toekomstige wetgeving (dus niet conform de geldende regels). Alles gaat online, er is geen persoonlijk contact tussen de advocaat die het verzoek indient en de cliënten.
DIY
Lekker makkelijk denk je? Ja inderdaad, je kan de DigiD van je partner zoeken en de scheiding regelen zonder dat hij of zij ergens van weet. Veel mensen komen er later achter dat wat er geregeld is niet goed of onvolledig is. Ze komen er te laat achter dat ze afstand hebben gedaan van rechten. Of ze komen er niet achter, wat niet weet wat niet deert wellicht.
Kwaliteitswaarborgen gelden niet voor de Raad voor de Rechtsbijstand
Gedragsregels voortvloeiend uit de Advocatenwet die door de overheid zijn opgesteld worden door de Raad voor de Rechtsbijstand in het Rechtwijzer systeem niet nageleefd in het belang van ‘goedkoper’ en ‘sneller’. De regels opgesteld door de overheid gelden kennelijk niet voor de overheid. Dit klopt niet.
Informed consent
Want die regels zijn er niet voor niets. Om de kwaliteit van de rechtsbijstand te waarborgen. Om ervoor te zorgen dat de stukken die door een advocaat bij de rechtbank worden ingediend het resultaat zijn van een evenwichtig besluitvormingsproces. Dat de cliënten weten wat ze tekenen en waarvan ze eventueel afstand doen en hier achterstaan.
