Samenwonen wordt ook wel de nieuwe burgerlijke staat genoemd. Trouwen is al lang niet meer vanzelfsprekend. Ook als je ongehuwd samenwoont en uit elkaar gaat moeten er zaken worden geregeld. Wanneer er een samenlevingscontract is dan dient dit te worden afgewikkeld. Je hoeft dan niet via de rechter te scheiden. Wel dienen de zaken geregeld te worden en kunnen de regelingen worden vastgelegd in een convenant. Dit is bij samenwoners niet verplicht maar wel zeer aan te raden.
Geregistreerd partners
Ook als je geregistreerd partner bent dan is een scheiding via de rechter niet nodig wanneer er geen kinderen zijn. Het is dan wel nodig dat er een convenant wordt opgesteld. Met dit convenant kan de advocaat of mediator de beëindiging van het geregistreerd partnerschap laten inschrijven bij de gemeente. Het partnerschap is dan ontbonden.
Niet alleen voor getrouwde stellen, ook voor samenwoners en geregistreerde partners met minderjarige kinderen is een ouderschapsplan verplicht. Voor samenwoners is er alleen geen direct gevolg als zo’n plan niet wordt opgesteld. Bij gehuwden en mensen met een geregistreerd partnerschap is een ouderschapsplan vereist bij het indienen van het verzoek tot scheiding / beëindiging geregistreerd partnerschap bij de rechtbank. Zonder ouderschapsplan GEEN toegang tot de rechter. Zonder ouderschapsplan dus geen scheiding. Alleen door de uitspraak van de rechter gevolgd door de inschrijving hiervan in het register van de burgerlijke stand wordt het huwelijk of het geregistreerd partnerschap met kinderen, ontbonden.
Wanneer ik over de scheiding spreek dan gelden de gevolgen hiervan ook voor mensen met een geregistreerd partnerschap, met uitzondering van de wijze van ontbinding van het partnerschap, buiten de rechter om, wanneer er geen minderjarige kinderen zijn.
Samenwonen
Ten aanzien van samenwonen geldt dat bepaalde gevolgen die het huwelijk heeft zoals alimentatieplicht voor de ex-partner, niet van toepassing zijn als je niet getrouwd bent (geweest). Ook ontstaat er geen gemeenschap van goederen door de samenwoning. Vermogensrechtelijk is de situatie van samenwoners te vergelijken met die van een zogenaamde ‘koude uitsluiting’. Dit betekent niet dat er niets te regelen valt. Ook bij de beëindiging van een samenleving is een convenant met afspraken over de afwikkeling van het samenlevingscontract of de vermogensverschuivingen die er tijdens de samenleving hebben plaatsgevonden, noodzakelijk. Veel samenwoners hebben samen een huis of inboedel. Er is dan misschien geen algehele gemeenschap van goederen zoals bij gehuwden, vaak zijn er wel een of meer zogenaamde eenvoudige gemeenschappen ontstaan, bijvoorbeeld de gemeenschappelijk woning of inboedel. Deze zaken dienen verdeeld te worden. Veel van de volgende hoofdstukken zijn dus ook voor samenwoners van belang.
Tip van de financiële coach
Alimentatie na samenwonen
Na het verbreken van het ongehuwd samenwonen, treedt niet automatisch een fiscale behandeling van partneralimentatie in werking. Wettelijk is er ook geen recht op partneralimentatie na uiteengaan. Hier kun je wel voor kiezen indien je aan een aantal voorwaarden voldoet. De eerste voorwaarde is dat een rechtens afdwingbare verplichting moet worden gecreëerd. Daarnaast mag de afgesproken onderhoudsverplichting niet hoger zijn dan de alimentatieplicht die tussen gehuwden in dezelfde situatie zou gelden. Als aan deze voorwaarden is voldaan, zijn de betalingen uit hoofde van de afgesloten overeenkomst fiscaal gelijk gesteld aan partneralimentatie tussen gehuwden.
