Vaderdag en moederdag: hoe ga je hiermee om als gescheiden ouders?

Vader- en Moederdag zijn dagen om als ouder in het zonnetje gezet te worden. Maar wat als je gescheiden bent? Ik zie in de praktijk dat ouders worstelen met vragen zoals: mijn kind is op Moederdag bij de vader, kan dit gewisseld worden? Of hoe ga ik om met de emoties van mijn kind op dagen waar ze extra geconfronteerd worden met de scheiding.

Als kind van gescheiden ouders weet ik uit eigen ervaring hoe gevoelig deze dagen kunnen zijn. Daarnaast heb ik als advocaat en mediator al meer dan 20 jaar ervaring in het begeleiden van echtscheidingen. Ik help mensen niet alleen met de juridische kant, maar ook met de emotionele uitdagingen die bij een scheiding komen kijken.

In dit blog geef ik je praktische tips en inzichten om Vader- of Moederdag op een positieve manier te laten verlopen – voor jou én voor je kind. Want een goede omgang met deze dagen draagt bij aan een stabielere en fijnere toekomst voor het hele gezin.

Wat zegt het ouderschapsplan?

In je ouderschapsplan kun je specifieke afspraken maken over bijzondere dagen zoals Vaderdag en Moederdag. Dit is niet verplicht, maar wel verstandig. Het voorkomt discussie en onduidelijkheid.

Meestal wordt afgesproken dat deze dagen voorrang krijgen op de normale zorgregeling. Dit betekent dat een kind op Vaderdag bij vader is en op Moederdag bij moeder, ook als dit volgens het reguliere schema anders zou zijn.

De standaardregelingen

Er bestaat geen wettelijke regeling voor Vaderdag en Moederdag. De rechtspraktijk laat wel zien dat rechters ervan uit gaan dat kinderen deze dagen bij de betreffende ouder doorbrengen.

Dit wordt gezien als een redelijke invulling van het gezamenlijk gezag. Ook bij een co-ouderschap, waarbij de zorg gelijk is verdeeld, krijgen deze dagen meestal voorrang op het normale schema.

Flexibiliteit binnen de regeling

Soms is het praktisch niet mogelijk om precies op de 'officiële' datum samen te zijn. De wet geeft ruimte om hier flexibel mee om te gaan.

Je kunt als ouders bijvoorbeeld afspreken om deze dagen op een ander moment te vieren. Het belangrijkste is dat je hierover duidelijk communiceert en de afspraken vastlegt.

Rechten en plichten van beide ouders

Als gescheiden ouders heb je enkele belangrijke rechten en plichten rondom deze dagen:

• Je hebt de plicht om mee te werken aan contact tussen je kind en de andere ouder op deze speciale dagen
• Je hebt het recht om deze dagen met je kind door te brengen
• Je hebt de plicht om het belang van je kind voorop te stellen
• Je hebt het recht om hierover afspraken te maken in het ouderschapsplan

Praktische tip

Leg je afspraken over Vaderdag en Moederdag schriftelijk vast, ook als je het op dat moment goed kunt regelen samen. Dit geeft duidelijkheid voor de toekomst en voorkomt misverstanden.

Denk hierbij aan:

• De exacte tijden van overdracht
• Wie regelt het vervoer
• Wat te doen als de datum niet uitkomt
• Hoe om te gaan met nieuwe partners

Door deze zaken goed te regelen, kun je je op de dag zelf focussen op wat echt belangrijk is: een fijne dag met je kind.

De emotionele lading voor kinderen

Voor kinderen zijn Vaderdag en Moederdag vaak extra beladen na een scheiding. Ze willen beide ouders graag blij maken en niemand teleurstellen. Dit kan een innerlijk conflict geven.

Kinderen zijn van nature loyaal aan beide ouders. Ze voelen haarfijn aan als er spanning is tussen hun ouders over deze dagen. Ze kunnen zich zelfs schuldig voelen als ze het bij de ene ouder leuk hebben, terwijl ze weten dat de andere ouder alleen thuis zit.

Verschillende leeftijden, verschillende behoeftes

Voor jonge kinderen zijn Vaderdag en Moederdag bijzondere dagen. Op school wordt hier veel aandacht aan besteed. Daarom is het fijn als een kind de mogelijkheid krijgt om Vaderdag of Moederdag te vieren bij de ouder voor wie het bedoeld is. Dit geeft het kind het gevoel dat zijn of haar moeite wordt gewaardeerd en dat deze speciale momenten gevierd kunnen worden, net zoals bij andere kinderen.

Bij oudere kinderen speelt dit meestal een minder grote rol. Zij hechten vaak op een andere manier waarde aan deze dagen of vieren het op hun eigen manier. Toch kan het voor hen nog steeds belangrijk zijn om erkenning te geven aan hun vader of moeder, bijvoorbeeld met een klein gebaar of een berichtje. Als ouders gescheiden zijn, is het goed om hierover afspraken te maken, zodat jouw kind zich niet bezwaard voelt en vrij is om deze dagen te vieren zoals hij of zij dat wil.

Zo voorkom je loyaliteitsconflicten rond Vaderdag en Moederdag

Als gescheiden ouder wil je natuurlijk niet dat je kind in een loyaliteitsconflict komt. Toch gebeurt dit vaak onbedoeld rond Vaderdag en Moederdag. Je kind wil beide ouders graag blij maken en niemand teleurstellen. Dit is hoe jij je kind hierbij kunt helpen.

Help je kind met cadeautjes

Een praktische manier om je kind te helpen is door actief mee te denken over een cadeautje voor de andere ouder. Je kunt bijvoorbeeld samen naar de winkel gaan om iets uit te zoeken. Of help je kind met het maken van een mooie tekening of knutselwerk. Door dit te doen laat je zien dat het oké is om ook aan de andere ouder te denken.

"Zullen we samen iets leuks maken voor papa?" of "Wat zou mama nou echt leuk vinden, denk je?" zijn vragen die laten zien dat je de relatie met de andere ouder respecteert.

Toon oprechte interesse

Als je kind terugkomt van de viering bij de andere ouder, vraag dan geïnteresseerd hoe het was. Niet alleen een vluchtig "Was het leuk?", maar toon echte interesse: "Wat hebben jullie gedaan?" of "Wat vond papa van je zelfgemaakte cadeau?". Dit geeft je kind de ruimte om enthousiast te vertellen zonder zich schuldig te voelen.

De belangrijke rol van school

Scholen spelen een belangrijke rol bij deze dagen. De meeste scholen zijn zich bewust van gescheiden gezinnen, maar het is toch verstandig om de leerkracht over jullie situatie te informeren. Een kort gesprekje kan al veel verschil maken.

Veel scholen denken actief mee. Ze laten kinderen bijvoorbeeld twee knutselwerkjes maken - één voor vader en één voor moeder. Of ze zorgen ervoor dat een kind het werkje op tijd mee naar huis krijgt, zodat het ook bij een wisselend weekendschema op het juiste moment gegeven kan worden.

Een positieve boodschap

Het allerbelangrijkste is dat je kind voelt dat het van beide ouders mag houden. Laat merken dat je het fijn vindt dat je kind ook met de andere ouder een speciale dag heeft. Een simpele opmerking als "Wat fijn dat je zo'n leuke dag met papa hebt gehad" kan al het verschil maken.

Hoe ga je om met je eigen gevoelens?

Laten we eerlijk zijn: het kan behoorlijk pijnlijk zijn om je kind te helpen met een cadeautje voor je ex. Of om te horen hoe leuk het was bij papa of mama, terwijl jij alleen thuis zit. Deze gevoelens zijn volkomen normaal en je hoeft je er niet voor te schamen.

De emotionele achtbaan

Een scheiding brengt veel emoties met zich mee. Rond speciale dagen zoals Vaderdag en Moederdag kunnen deze gevoelens extra sterk zijn. Misschien voel je boosheid als je denkt aan het verleden. Of verdriet omdat het anders is gelopen dan je had gehoopt. Het helpt om deze emoties te erkennen in plaats van ze weg te stoppen.

Je kind voorop, maar vergeet jezelf niet

Natuurlijk wil je het beste voor je kind. Je wilt dat ze onbezorgd kunnen genieten van deze dagen met beide ouders. Maar dit betekent niet dat je je eigen gevoelens moet negeren. Het is een balans: je kind steunen én goed voor jezelf zorgen.

Creëer je eigen moment

Als je kind bij de andere ouder is, zorg dan goed voor jezelf. Plan bijvoorbeeld iets leuks met vrienden, ga sporten of trek je terug met een goed boek. Door bewust tijd voor jezelf te maken, voorkom je dat je in een put zakt.

Zoek steun waar nodig

Je hoeft het niet alleen te doen. Praat erover met mensen die je vertrouwt. Zij kunnen een luisterend oor bieden of praktische steun geven. Soms helpt het al om te horen dat anderen vergelijkbare ervaringen hebben.

Wat als de andere ouder niet meewerkt?

Het is een van de meest frustrerende situaties: jij wilt graag dat deze speciale dagen soepel verlopen, maar de andere ouder werkt niet mee. Misschien krijg je geen reactie op je berichten over de planning. Of er worden steeds op het laatste moment wijzigingen voorgesteld.

Houd het positief voor je kind

Ook al is het moeilijk, probeer je frustratie niet te laten merken aan je kind. Kinderen zijn heel gevoelig voor spanning tussen hun ouders. Als jij negatief praat over de andere ouder, kan dat je kind in een loyaliteitsconflict brengen. Blijf dus constructief in je communicatie, zeker waar je kind bij is.

Zoek naar creatieve oplossingen

Als de officiële datum niet lukt, kijk dan naar alternatieven. Misschien kun je een dag eerder of later vieren.

De rol van communicatie

Blijf proberen om in gesprek te blijven, maar stel je verwachtingen bij. Stuur bijvoorbeeld een duidelijk, zakelijk berichtje: "Ik zou graag afspraken maken over Vaderdag. Kunnen we dit regelen?" Als je geen reactie krijgt, bevestig dan schriftelijk wat jij van plan bent. Zo voorkom je onduidelijkheid en heb je alles netjes vastgelegd.

Als er onenigheid ontstaat

Soms kan er onenigheid ontstaan over hoe Vaderdag of Moederdag gevierd wordt na een scheiding. Misschien verschillen de verwachtingen, of voelt één van de ouders zich buitengesloten. In zulke gevallen is het belangrijk om eerst samen te kijken naar een oplossing die voor iedereen werkt, vooral in het belang van het kind.

Een mediator inschakelen:

Een mediator helpt bij het vinden van een oplossing waar beide ouders zich in kunnen vinden. Dit kan helpen om spanningen te verminderen en een goede afspraak te maken voor de toekomst.

Je advocaat raadplegen:

Als de situatie vastloopt, kun je juridisch advies inwinnen bij een advocaat. Die kan uitleggen welke rechten en plichten gelden en welke stappen je kunt nemen.

Kortom

Vader- en moederdag na een scheiding kan ingewikkeld zijn, dit wordt voornamelijk bepaald door hoe je er als ouders mee om gaat. We hebben in dit blog besproken hoe je jouw kind kunt helpen deze dagen zonder spanning te beleven, hoe je omgaat met een ex die niet meewerkt, en hoe je loyaliteitsconflicten voorkomt.

Veel gescheiden ouders lopen tegen dezelfde uitdagingen aan. Sommige ouders kiezen ervoor afspraken vast te leggen in het ouderschapsplan, anderen vinden hun eigen manier om flexibel met vader- of moederdag om te gaan.

Denk na over jouw situatie:

• Zijn er al duidelijke afspraken over vader- of moederdag, of is het goed om dit alsnog te bespreken?
• Hoe kun jij je kind het beste ondersteunen, zowel praktisch als emotioneel?
• Zijn er mogelijkheden om soepeler om te gaan met de regeling als dat voor je kind beter voelt?