Loyaliteitsconflict bij echtscheiding

Loyaliteitsconflict

In het geval van een loyaliteitsconflict, bedoelen we met loyaliteit de houding die kinderen aannemen tegenover hun ouders. Kinderen blijven bijna altijd trouw aan hun ouders, ook als deze in de fout gaan. Zelfs een kind dat mishandeld wordt, geeft vaak aan dat de ouder dit niet zo bedoelde en dat het zelf stout was geweest.

Als ouders uit elkaar gaan, blijven kinderen in principe eveneens loyaal aan beide ouders. Die loyaliteit komt in het geding wanneer de ouders ruzie hebben. Elkaar van allerlei zaken de schuld geven. De kinderen merken dat de ouders geen vertrouwen in elkaar hebben. Soms krijgen kinderen het gevoel dat ze van de ene ouder niet bij de andere ouder mogen zijn. Er ligt dan een loyaliteitsconflict op de loer.

Een voorbeeld:

Wanneer kinderen hun moeder horen zeggen dat hun vader een leugenaar en bedrieger is, dan is dat een belemmering om nog openlijk te spreken. Als deze kinderen dan terugkomen van een vakantie bij hun vader, dan zal het niet gemakkelijk zijn om aan hun moeder te vertellen dat ze hebben genoten.

Hoewel er een zorgregeling wordt uitgevoerd, hebben kinderen het gevoel dat ze het niet leuk mogen hebben bij die ouder (de leugenaar en bedrieger). Wat je dan kan zien is dat kinderen bij thuiskomst tegen moeder liegen. Ze vertellen dat er niets aan was en dat papa stom deed. De kinderen denken dat moeder dat wil horen. Of ze durven misschien niet te erkennen dat zij nog wel van vader houden en hem graag zien.

Omdat moeder al geen vertrouwen in haar ex heeft, past wat de kinderen zeggen naadloos in haar (voor)oordelen over hem. Het wordt direct en zonder kritiek aangenomen. Gevolg? Moeder wordt extra boos op vader, omdat hij niet lief is voor de kinderen. De ouders krijgen ruzie over de kinderen. De kinderen komen tussen hen in te staan.

Gevolgen van een loyaliteitsconflict

Een loyaliteitsconflict kan ernstige psychische gevolgen hebben voor een kind. De meest voorkomende problemen zijn:

Het ‘moeten’ kiezen. Kinderen in deze situatie krijgen steeds meer het gevoel dat ze moeten kiezen voor een van beide ouders. Een hartverscheurende keuze, want kiezen voor de ene ouder, betekent dat je de andere afwijst.
Deze keuze brengt dan op zijn beurt enorme schuldgevoelens met zich mee. Dit bovenop het schuldgevoel dat veel kinderen al dragen, omdat ze het gevoel hebben dat zij de reden zijn van de scheiding.
Een kind identificeert zich het meest met de ouder waarop hij het meeste lijkt, qua uiterlijk en/of karakter. Als dit net de ‘slechte’ ouder is, dan kan het kind ook hiervan het gevoel krijgen slecht te zijn.

Voorkomen loyaliteitsconflict

Het is niet te vermijden dat kinderen bij een scheiding worstelen met hun gevoel van loyaliteit. Er zijn wel dingen die je kan doen om hen te helpen en te voorkomen dat het evolueert tot een loyaliteitsconflict.

Geef uitdrukkelijke toestemming voor band met andere ouder

Het is begrijpelijk dat je met negatieve gevoelens zit tegenover je ex. Maar verplicht je kind nooit om met die bril naar zijn vader of moeder te kijken. Hoe lastig het ook mag zijn, het beste wat je kan doen voor je kind, is expliciet toestemming geven om ook van de andere ouder te houden.

Betrek een kind niet in beslissingen en conflicten

Stel je kind geen vragen als “Vond je dit nu netjes van papa?”. Je dwingt een kind hiermee deel te nemen aan jullie conflict. Hierdoor ‘moet’ het kind zijn mening geven en een kant kiezen. Maar ook vragen als “Met wie wil jij op vakantie gaan?” moet je proberen te voorkomen. Een kind zal telkens het gevoel hebben partij te moeten kiezen.

Gedraag je richting je kind niet als slachtoffer

Een kind zal geneigd zijn om te kiezen voor de ouder die het meest zielig doet. Maak hier nooit gebruik van! Niet alleen is het erg schadelijk voor je kind, het kan zich op termijn tegen je keren. Als ze op een gegeven moment de andere kant van het verhaal horen, is de kans groot dat ze zich tegen je afzetten.

Lees ook dit meer uitgebreide artikel over hoe je de kinderen vertelt dat jullie gaan scheiden. Ik raad het je echt aan!