Het gebeurt regelmatig; ouders gaan scheiden en maken ruzie over ingrijpende beslissingen in het leven van hun kind. De schoolkeuze is hier een goed voorbeeld van. De ene ouder vindt dat het kind speciaal onderwijs nodig heeft, terwijl de andere ouder het gevoel heeft dat er niets aan de hand is. Maar ook simpele keuzes op schoolgebied, zoals bijvoorbeeld een wijziging van het vakkenpakket, kunnen leiden tot hoogoplopende ruzies. De ene ouder vindt dat de door hem/haar voorgestelde oplossing de juiste is, terwijl de andere ouder er heel anders over nadenkt. Maar hoe zit dit op juridisch vlak? Mogen gescheiden ouders beslissingen nemen over de schoolkeuze van het kind zonder toestemming van de andere ouder? In dit blog kun je er meer over lezen.
Ouderlijk gezag
Om te kunnen bepalen welke ouder de beslissingen kan nemen betreffende het kind, is het allereerst belangrijk om te kijken naar het ouderlijk gezag. Het ouderlijk gezag omvat de plicht en het recht om het kind te verzorgen en op te voeden. Dit betekent dat de ouder met het gezag over het kind de bevoegdheid heeft om belangrijke beslissingen te nemen over de verzorging en de opvoeding van het kind. Hieronder valt ook de schoolkeuze van het kind. De met gezag belaste ouder mag daarnaast ook het vermogen beheren van het kind en rechtshandelingen verrichten in naam van het kind. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan het voeren van een gerechtelijke procedure of het zetten van een handtekening.
De met gezag belaste ouder
Van rechtswege is de moeder uit wie het kind geboren is belast met de uitoefening van het ouderlijk gezag. Is het kind geboren tijdens een huwelijk of geregistreerd partnerschap, dan heeft de vader ook automatisch het ouderlijk gezag over het kind.
Als het gaat om gezamenlijk gezag, dan zijn beide ouders belast met de opvoedkundige en juridische verantwoordelijkheid voor hun kind. In de praktijk houdt dit in dat de ene ouder geen ingrijpende beslissingen mag nemen zonder dat de andere ouder hier toestemming voor geeft. Als het gaat om kleine, alledaagse beslissingen, dan worden deze genomen door de ouder bij wie het kind de hoofdverblijfplaats heeft.
De beslissingen waarvoor in ieder geval toestemming van de andere ouder nodig is zijn:
- Schoolkeuze;
- Medische kwesties;
- Bijzondere uitgaven of verplichtingen ten behoeve van het kind;
- Verhuizing;
- Vertrek naar het buitenland;
- Inschrijving in een andere gemeente;
- Aanvraag paspoort.
Het komt vaak voor dat gescheiden ouders het niet eens worden over de schoolkeuze of andere belangrijke beslissingen in het leven van hun kind. In dat geval zal er een rechter aan te pas moeten komen. Weigert één van de ouders om toestemming te geven, dan wordt de rechter verzocht om de vervangende toestemming te verlenen.
De niet met gezag belaste ouder
Is het kind geboren buiten het huwelijk of geregistreerd partnerschap, dan heeft de moeder van rechtswege het ouderlijk gezag over het kind. De vader krijgt niet automatisch het ouderlijk gezag door het kind te erkennen. Het gezag zal, samen met de moeder, bij de rechter aangevraagd moeten worden. Om dit te kunnen bewerkstelligen zal een formulier ingevuld moeten worden dat vervolgens door beide ouders ondertekend, ingediend dient te worden bij de rechtbank.
Hoe zit het dan met vaders die niet belast zijn met het ouderlijk gezag? Hebben die dan helemaal geen inspraak? Dit is niet altijd het geval. De wet voorziet namelijk in een informatierecht. De niet met gezag belaste ouder heeft altijd het recht om op de hoogte te worden gehouden omtrent belangrijke zaken die in het leven van het kind spelen. Dit kan bijvoorbeeld gaan om de schoolkeuze van het kind, maar ook om een medische behandeling of een verhuizing. Als er beslissingen moeten worden genomen, dient de niet met gezag belaste ouder geraadpleegd te worden. Dit betekent echter niet dat de toestemming van deze ouder is vereist.
Wat als beide ouders het niet eens worden?
Als er sprake is van een ongelijke zorgverdeling, dan bepaalt de rechter. Is het kind tussen de 12 en 15 jaar oud, dan heeft het ook inspraak bij de keuze voor school. De rechtspraak zal altijd de voorkeur hebben voor een school dichtbij de hoofdverzorgende ouder.
Ben je als ouder welwillend om tot oplossingen te komen, dan is het niet meer dan logisch dat je ook rekening houdt met de reistijd van school naar de andere ouder. Je maakt het voor je kind op deze manier zo prettig en onbelast mogelijk.
Conclusie
Als gescheiden ouders is het soms lastig om het eens te worden over ingrijpende beslissingen in het leven van je kind. Als het gaat om de schoolkeuze, dan heeft de gezaghebbende ouder in principe beslissingsbevoegdheid. Dit betekent echter niet dat de niet gezaghebbende ouder niet geraadpleegd hoeft te worden; de toestemming van deze ouder is alleen niet vereist.
