Er zijn veel raakvlakken tussen psychologie en scheiden. Psychologische thema’s als hechting, rouw en conflicttheorie komen samen in de scheidingspraktijk. Om deze reden ben ik begonnen met de studie Psychologie waarvan ik afgelopen zomer het propedeuse afrondde.
Vier psychologische onderwerpen in de scheidingspraktijk
Hechting in een huwelijk
Iedereen heeft te maken met hechting en onthechting. Als je hechtingsontwikkeling goed is verlopen kan je hiermee in het leven behoorlijk omgaan. Je kunt mensen vertrouwen, durft jezelf te zijn en kunt zo inhoudsvolle relaties aangaan. De hechtingsontwikkeling vindt voor een belangrijk deel plaats in de vroege kindertijd. Als deze ontwikkeling niet goed gaat, bijvoorbeeld doordat een kind geen betrouwbare opvoeder heeft gehad, dan kan dit leiden tot een onveilige hechting. Mensen met een onveilige hechting of hechtingsstoornis hebben meer moeite om andere mensen te vertrouwen en gezonde relaties aan te gaan. Een ongezonde relatie vergroot de kans op conflicten en scheiding.
Kinderen en hechting
De scheiding heeft ook gevolgen voor de kinderen. Als een kind door de scheiding het contact met een belangrijke hechtingsfiguur komt te missen dan kan dit schadelijk zijn voor de ontwikkeling. Bij een scheiding is een goede zorgregeling daarom heel erg belangrijk. Voor jonge kinderen wordt gezegd dat een vaste plek erg belangrijk is, bij de primaire hechtingsfiguur, meestal de ouder met wie het kind de meest hechte band heeft. Met de andere ouder zouden dan ideaal gezien heel regelmatige contacten dienen te zijn, liefst zonder al te grote tussenpozen. De standaard weekendregeling voldoet hieraan niet omdat de tussenpozen dan te groot kunnen zijn.
Rouw
Rouw speelt een rol bij scheiding. Dit geldt zowel voor ouders als voor de kinderen. Dit proces wordt door psychiater Elisabeth Kübler-Ross uitgebeeld als een curve. De rouwcurve is een curve die start met de schok van het slechte nieuws. De rouwcurve gaat eerst naar beneden en na het dieptepunt weer omhoog. Van de neergaande lijn zijn de verschillende fasen achtereenvolgens; ontkenning, woede, onderhandelen en depressie. Na het dieptepunt van de depressie komt er langzaam maar zeker berusting. De lijn van de curve gaat nu weer omhoog met een voorzichtig optimistisch zicht op de toekomst.
Kokervisie
Mensen hebben de neiging om onbewust en bewust te zoeken naar informatie die de al gevormde oordelen bevestigen. Informatie die deze (voor)oordelen tegenspreken wordt hierdoor soms niet eens waargenomen en opgeslagen. Een scheiding kan negatieve gevoelens meebrengen voor de ander. De roze bril van de verliefdheid wordt een donkere bril. In plaats van een positieve interpretatie van het doen en laten van de ander ligt nu een negatieve conclusie op de loer. Stel je denkt dat je ex het niet goed voor heeft met jou of de kinderen. In dat geval zal je informatie die dit vooroordeel bevestigen sneller oppikken en beter onthouden. Informatie die het tegendeel bewijzen wordt genegeerd of vergeten. Als je dit realiseert kan je actief gaan proberen om je vooroordeel te ontkrachten. Hierdoor sta je weer open voor informatie die je kan helpen positief door de scheiding heen te komen.
