In familierechterlijke procedures waar kinderen bij betrokken zijn staat ‘het belang van het kind’ voorop. Maar wat is eigenlijk het belang van het kind?
Internationaal verdrag voor de Rechten van het Kind (IVKR)
In het Internationale verdrag voor de Rechten van het Kind staat het volgende vermeld:
Art. 3– Belang van het Kind
Lid 1 Bij alle maatregelen betreffende kinderen, ongeacht of deze worden genomen door openbare of particuliere instellingen voor maatschappelijk welzijn of door rechterlijke instanties, bestuurlijke autoriteiten of wetgevende lichamen, vormen de belangen van het kind de eerste overweging.
Betekenis
In alle beslissingen die genomen worden over kinderen moet het belang van het kind een eerste overweging vormen. In familierechtzaken wordt vaak over dit begrip gesoebat. Wat is dat dan, het belang van het kind?
Belang van het kind is een subjectief begrip
Het begrip ‘belang van het kind’ is ook een rekbaar en subjectief begrip. Wat de één in het belang van een kind vindt, is voor de ander je reinste kindermishandeling. Denk maar eens aan de discussie tussen voorstanders van lijfstraffen voor een goede opvoeding en mensen die vinden dat je onder geen enkel beding een kind mag slaan.
Het Kinderrechtenverdrag
Als leidraad voor de interpretatie van het belang van het kind worden de andere rechten uit het verdrag genomen. Bijvoorbeeld het recht op educatie, veiligheid en gezond leven. Maar wat als het allemaal niet zo scherp ligt? Bijvoorbeeld wanneer een ouder zegt dat het niet in het belang van het kind is om met de andere ouder een co-ouderschap te hebben maar wel een uitgebreide weekendregeling?
Het Comité legt uit
Om duidelijkheid te bieden heeft het Comité een toelichting geschreven in General Comment #14. Biedt General Comment #14 bij het kinderrechtenverdrag helderheid? De eerste indruk is dat dit niet het geval is. Wat in het belang van het kind is, is complex en moet per zaak worden beoordeeld, aldus het Comité.
7 ijkpunten om het belang van het kind te beoordelen
Maar dan komt het Comité toch met een lijst van elementen die afgewogen moeten worden om het belang van het kind te concretiseren.
#1: De mening van het kind zelf. ‘Het gegeven dat kinderen heel jong zijn of in een kwetsbare positie verkeren brengt niet met zich mee dat kinderen, het recht om gehoord te worden mag worden ontnomen’. Zo stelt het Comité.
#2: De identiteit van het kind. Het recht om de eigen identiteit behouden. Het recht van kinderen om zich conform die identiteit te ontwikkelen.
#3: Het recht om familieomgeving en familierelaties te onderhouden. Dit speelt een rol in zaken waarbij ouders twisten over de zorgregeling.
#4: Het recht op zorg, bescherming en veiligheid.
#5: De kwetsbaarheid van het kind. Bijvoorbeeld gehandicapte kinderen, kinderen van asielzoekers of kinderen in een scheidingsituatie.
#6: Het recht op gezondheid.
#7 Het recht op educatie.
De lijst biedt niet meteen antwoord op alle vragen maar geven in ieder geval wat meer ijkpunten om het belang van het kind aan te meten. Misschien is het maar goed ook dat het belang van het kind een flexibel begrip blijft. Alleen dan kunnen beslissingen hierover zo goed mogelijk op het individuele kind worden toegepast. Dit is de uitdaging voor mijn praktijk!
Het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind (IVRK) is een tekst met de rechten van alle kinderen ter wereld. Het telt 54 artikelen. Alle landen van de wereld hebben het op 20 november 1989 ondertekend. Een “verdrag” is een officieel akkoord: alle landen erkennen dus dezelfde rechten voor kinderen. Alleen de Vereingde Staten en Somalië hebben de rechten van het kind niet in de wetten van hun eigen land opgenomen.
In 1948 bestond al de “Universele Verklaring van de Rechten van de Mens”, die alle mensen beschermt. Daarnaast wilde men ook een internationale wet die kinderen in het bijzonder beschermt. Meer informatie over de rechten van het kind kan je vinden op kinderrechten.nl
