Moet je belasting betalen over alimentatie: zo zit het!

Het onderwerp alimentatie en belasting zorgt vaak voor verwarring. Veel mensen vragen zich af of ze belasting moeten betalen over alimentatie, en zowel betalende ex-partners als ontvangende ex-partners maken hier regelmatig fouten mee. Het probleem is dat de belastingregels anders zijn voor degene die alimentatie betaalt dan voor degene die alimentatie ontvangt, en dat partneralimentatie fiscaal heel anders werkt dan kinderalimentatie.

Ik heb in de praktijk gemerkt dat hier misverstanden over bestaan, waardoor mensen aftrekposten mislopen of juist onverwacht belasting moeten bijbetalen. In dit blog leg ik in duidelijke taal uit hoe het zit. Je leest wat partneralimentatie eigenlijk is, welke belastingregels gelden voor de betaler en de ontvanger, waarom partneralimentatie géén kinderalimentatie is (en wat dat verschil betekent voor de belasting), hoe je dit verwerkt in je belastingaangifte en waar je op moet letten. Ook beantwoord ik veelgestelde vragen, zodat jij niet voor verrassingen komt te staan.

Wat is partneralimentatie eigenlijk?

Partneralimentatie is een bijdrage in het levensonderhoud van je ex-partner na een scheiding. Als jouw ex-partner te weinig eigen inkomen heeft om van te leven, kan de rechter of jullie onderlinge overeenkomst bepalen dat jij maandelijks een bedrag betaalt. Dit bedrag noemen we partneralimentatie. Het idee erachter is dat ex-partners elkaar financieel ondersteunen om allebei rond te kunnen komen na de scheiding, zeker als er een groot verschil in inkomen is.

Je spreekt de hoogte en duur van de alimentatie meestal samen af (vaak met hulp van een mediator of advocaat), of de rechter stelt het bedrag vast. Het gaat dus om geld voor je ex-partner zelf. Belangrijk om te weten: partneralimentatie staat los van eventuele kinderalimentatie. Als jullie samenwoonden zonder huwelijk en uit elkaar gaan, kun je overigens ook afspraken maken over partneralimentatie; voor de belasting gelden dan dezelfde regels als bij ex-echtgenoten.

Belastingregels voor de betaler van partneralimentatie

Betaal je partneralimentatie aan je ex? Dan heb je gelukkig wat fiscaal voordeel: dit bedrag mag je namelijk opvoeren als aftrekpost in je inkomstenbelasting. In je belastingaangifte kun je bij de aftrekposten het vakje “Betaalde partneralimentatie en andere onderhoudsverplichtingen” aanvinken en het bedrag invullen dat je in dat jaar daadwerkelijk betaald hebt.

Dit bedrag trek je af van je belastbaar inkomen, waardoor je minder belasting hoeft te betalen of mogelijk geld terugkrijgt van de Belastingdienst. Met andere woorden: de belastingdienst ziet het als een soort negatief inkomen voor jou, omdat je het geld aan je ex-partner hebt uitgegeven.

Belastingvoordeel op partneralimentatie.

Let op: sinds enkele jaren is het belastingvoordeel op partneralimentatie wel minder geworden. Vroeger kon je dit bedrag aftrekken tegen je hoogste belastingtarief (tot wel 52% voordeel als je in de top van je inkomen zat). De overheid heeft dit voordeel stapsgewijs afgebouwd tussen 2020 en 2023. Dit betekent dat als je een hoog inkomen hebt, je de betaalde alimentatie nog maar tegen een lager vast percentage mag aftrekken. In 2023 kon je alimentatie nog aftrekken tegen maximaal 36,93%; in 2024 was dat 36,97% en in 2025 is het maximaal 37,48% bij hoge inkomens.

Praktisch houdt dit in dat je minder belasting terugkrijgt over betaalde alimentatie dan voorheen, vooral als je in een hoge belastingschijf valt. Houd hier rekening mee als je een paar jaar geleden een alimentatiebedrag bent overeengekomen: jouw netto kosten zijn nu hoger omdat je minder terugkrijgt van de Belastingdienst. Het kan in zo'n geval verstandig zijn om te kijken of het alimentatiebedrag eventueel aangepast kan worden in overleg met je ex-partner of via een mediator.

Meer voorwaarden voor aftrek

Verder gelden er nog een paar voorwaarden voor de aftrek. Zo moet de alimentatie verplicht zijn (bijvoorbeeld vastgelegd in een scheidingsconvenant of door de rechter bepaald) of voortkomen uit een morele verplichting die afgedwongen zou kunnen worden.

Als je ex-partner nog bij jou in huis woont (jullie zijn dan nog niet fysiek gescheiden van tafel en bed), mag je eventuele betalingen niet als partneralimentatie aftrekken. Zorg er dus voor dat de afspraken over de alimentatie schriftelijk zijn vastgelegd en ondertekend door beide partijen. De Belastingdienst kan hiernaar vragen. Ook maakt het voor de aftrek niet uit of de alimentatie via de rechter of in onderling overleg geregeld is – als het maar netjes is vastgelegd.

Belastingregels voor de ontvanger van partneralimentatie

Ontvang je partneralimentatie van je ex-partner? Dan ziet de Belastingdienst dit als inkomen voor jou. Over dit ontvangen bedrag is nog geen belasting betaald, dus je zult het moeten opgeven in je belastingaangifte en er inkomstenbelasting over betalen. In de online aangifte geef je dit aan bij de rubriek “Inkomsten” door het vakje voor “Partneralimentatie” aan te vinken en het totaal ontvangen bedrag in te vullen. Het voelt misschien gek dat je belasting moet betalen over geld dat bedoeld is om van te leven, maar de overheid behandelt partneralimentatie net als loon of uitkering: er moet nu eenmaal inkomstenbelasting over worden afgedragen.

Op zoek naar een mediator of echtscheidingsadvocaat?

Op zoek naar een advocaat of mediator die je helpt bij de afwikkeling van jouw scheiding. Neem contact op voor een vrijblijvend gesprek.

Vrijblijvend kennismaken

Belasting verschuldigen

Houd er rekening mee dat je niet het volledige bedrag vrij kunt uitgeven, omdat je er nog belasting over verschuldigd bent. Vaak wordt bij het bepalen van de alimentatie al rekening gehouden met de belastingen. Stel dat je bijvoorbeeld € 730 netto per maand nodig hebt om rond te komen, dan kan de bruto partneralimentatie op ongeveer € 1.000 per maand worden vastgesteld, zodat je na betaling van belasting ongeveer € 730 overhoudt. Dit is een voorbeeld om te laten zien dat het bruto-bedrag hoger is omdat jij straks een deel aan belasting moet afdragen. Het is dus verstandig om eventueel elke maand een deel van de ontvangen alimentatie opzij te zetten voor de inkomstenbelasting, zodat je niet voor verrassingen komt bij de jaarlijkse belastingaangifte.

Bijdrage zorgverzekeringswet

Naast de inkomstenbelasting moet je als alimentatie-ontvanger mogelijk ook een bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) betalen over de ontvangen alimentatie. Dit is een inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorgverzekering die normaal gesproken via het loon wordt verrekend.

Omdat alimentatie geen loon is, kan de Belastingdienst jou achteraf die bijdrage laten betalen. Het komt neer op een paar procent van het ontvangen bedrag. Het verlaagt je netto besteedbare alimentatie dus nog iets. De Belastingdienst berekent dit automatisch in de aanslag, maar het is goed om ervan op de hoogte te zijn dat dit er bij de aangifte nog bij komt.

Toeslagen

Vergeet ook niet dat het ontvangen van partneralimentatie effect kan hebben op eventuele toeslagen die je krijgt. Omdat de alimentatie bovenop jouw andere inkomsten komt, kan je totale inkomen hoger uitvallen. Hierdoor kun je minder recht hebben op bijvoorbeeld zorgtoeslag, huurtoeslag of kindgebonden budget, of je raakt er (tijdelijk) zelfs helemaal je recht op kwijt. Krijg je een eenmalige grote afkoopsom in plaats van maandelijkse alimentatie, dan telt dat hele bedrag in dat jaar als inkomen mee en kan het ervoor zorgen dat je boven de inkomensgrens voor toeslagen uitkomt. Geef wijzigingen in jouw inkomen dus tijdig door via Mijn Toeslagen om te voorkomen dat je achteraf toeslag moet terugbetalen.

Partneralimentatie is géén kinderalimentatie

Het is belangrijk om partneralimentatie niet te verwarren met kinderalimentatie. Kinderalimentatie is de bijdrage in de kosten voor de kinderen (bijvoorbeeld voor voeding, kleding, school, hobby’s) na een scheiding. Voor de belasting heeft kinderalimentatie een andere behandeling: kinderalimentatie is vrijgesteld van belasting. Als je alimentatie ontvangt voor je kind(eren) onder de 21 jaar, hoef je dat in je belastingaangifte niet als inkomen op te geven. Je betaalt er dus geen inkomstenbelasting over. De keerzijde is dat de ex-partner die kinderalimentatie betaalt dit ook niet kan aftrekken als belastingvoordeel. Kinderalimentatie wordt gezien als een normale onderhoudsplicht voor je kinderen, zonder fiscale trucjes.

Op zoek naar een mediator of echtscheidingsadvocaat?

Op zoek naar een advocaat of mediator die je helpt bij de afwikkeling van jouw scheiding. Neem contact op voor een vrijblijvend gesprek.

Vrijblijvend kennismaken

Kinderalimentatie en de belasting

Veel mensen vragen zich bijvoorbeeld af: “Kan ik kinderalimentatie aftrekken van de belasting?” Het antwoord is nee – wat je voor je kinderen betaalt is fiscaal neutraal. En ontvang je kinderalimentatie, dan is dat simpelweg onbelast. Dit is een groot verschil met partneralimentatie. Bij partneralimentatie krijg je als betaler wel een aftrekpost, en de ontvanger moet het opgegeven als belastbaar inkomen. Bij kinderalimentatie is er dus geen enkel effect bij de belastingaangifte: je hoeft het niet te melden en krijgt er ook geen aftrek voor. Deze scheiding tussen partner- en kinderalimentatie is bewust zo geregeld, zodat het kindergebruik en -onderhoud niet door de fiscus beïnvloed worden.

Moet ik alimentatie altijd opgeven bij de Belastingdienst?

Ja, als het om partneralimentatie gaat, moet je dit altijd opgeven in je inkomstenbelasting. Het maakt niet uit of het bedrag groot of klein is – de Belastingdienst ziet dit als inkomen waarover je belasting moet betalen. Je hoeft partneralimentatie alleen niet op te geven zolang je en je ex-partner nog officieel een gezamenlijke huishouding voeren (bijvoorbeeld als je net uit elkaar bent maar nog op hetzelfde adres woont en de kosten deelt). Zodra jullie echt gescheiden leven (ook al staan jullie misschien tijdelijk nog op één adres ingeschreven zonder gezamenlijk huishouden), moet je ontvangen partneralimentatie vermelden in de aangifte. Kinderalimentatie hoef je nooit op te geven, want dat is geen inkomen voor jou.

Wat als mijn ex het niet meldt of andere bedragen invult?

Jij bent altijd zelf verantwoordelijk voor je eigen aangifte. Ontvang je partneralimentatie, dan moet jíj het juiste ontvangen bedrag opgeven, ongeacht wat je ex doet. Betaal je alimentatie, dan vul je in wat je daadwerkelijk betaald hebt. In principe checkt de Belastingdienst of bij beide ex-partners de bedragen overeenkomen.

Als één van de twee het niet (of verkeerd) opgeeft, kan dat problemen opleveren. Krijg jij alimentatie en zou je het verzwijgen, dan loop je het risico op boetes en navorderingen als het ontdekt wordt – en je ex heeft het bedrag mogelijk toch al afgetrokken, dus die mismatch valt op. Omgekeerd: als jij keurig je betalingen hebt afgetrokken maar je ex vergeet het aan te geven, kan de Belastingdienst bij je ex aankloppen voor uitleg of belasting naheffen. Tip: Communiceer met je ex-partner en zorg dat jullie allebei eerlijk en correct de alimentatie opnemen in de aangifte. Zo voorkomen jullie gedoe achteraf.

Concusie

We hebben gezien dat je over partneralimentatie inderdaad belasting moet betalen – althans, de ontvanger moet dat, terwijl de betaler het mag aftrekken. Hierdoor wordt het belastingtechnisch “rondgemaakt”: de één krijgt een aftrekpost, de ander betaalt inkomstenbelasting. Over kinderalimentatie daarentegen wordt geen belasting geheven en er is ook geen aftrek mogelijk. Hopelijk is duidelijk geworden hoe het zit met de regels, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Fiscale duidelijkheid rondom alimentatie is belangrijk. Als je niet weet wat je moet doen, loop je de kans dat je te veel belasting betaalt of juist een forse naheffing krijgt. Ook kun je in de knel komen met toeslagen of boetes als je de regels niet volgt. Dit onderwerp doet ertoe omdat het direct invloed heeft op je portemonnee in een toch al vaak lastige periode na een scheiding. Door het goed te regelen, voorkom je extra stress en financiële problemen.

Op zoek naar een mediator of echtscheidingsadvocaat?

Op zoek naar een advocaat of mediator die je helpt bij de afwikkeling van jouw scheiding. Neem contact op voor een vrijblijvend gesprek.

Vrijblijvend kennismaken