Deze week maakte de Minister voor Rechtsbescherming bekend dat de wet wordt aangepast. Hij wil dat mensen die zich gevangen voelen in een religieus huwelijk daar sneller een einde aan kunnen maken. Als het wetsvoorstel door de Tweede Kamer komt kan de rechter straks in één procedure zowel de echtscheiding als de ontbinding van een religieus huwelijk regelen. Waarom dat goed nieuws is leg ik uit in dit blog.
Burgerlijk huwelijk vs religieus huwelijk
In Nederland kennen we een strikte scheiding tussen kerk en staat. Daardoor hebben wij ook een strikte scheiding tussen het burgerlijk huwelijk, dat wordt voltrokken door de ambtenaar van de burgerlijke stand, en het religieus huwelijk.
De Nederlandse wet erkent alleen het burgerlijk huwelijk. Dat betekent dat de Nederlandse rechter alleen de echtscheiding mag uitspreken van een burgerlijk huwelijk. De rechter kan die echtscheiding ook uitspreken als een van de partners niet instemt met de scheiding. De partner die de echtscheiding aanvraagt moet dan aangeven dat er sprake is van duurzame ontwrichting van het huwelijk. De rechter wijst zo’n verzoek slechts in uitzonderlijke gevallen af.
Huwelijkse gevangenschap bij religieus huwelijk
Bij een religieus huwelijk gaat dat niet altijd zo makkelijk. In sommige religies moeten beide echtgenoten meewerken om de scheiding tot stand te brengen. Er zijn ook religies waarin de alleen de man de echtscheiding mag aanvragen. Als de man dan niet meewerkt of de echtscheiding niet wil aanvragen, blijft het religieus huwelijk in stand. De partner die wil scheiden, meestal de vrouw, zit dan gevangen in het religieuze huwelijk.
Nog los van de vraag hoe deze ‘gevangene’ zich daaronder moet voelen, heeft zo’n huwelijkse gevangenschap ook ongewenste gevolgen voor de persoonlijke vrijheid. Zo kan deze persoon vaak geen nieuwe relatie aangaan met iemand uit dezelfde geloofsgemeenschap. En kan ook niet alleen met de kinderen of een nieuwe partner naar het buitenland reizen.
Op dit moment kan de partner die zich gevangen voelt in een religieus huwelijk de rechter wel inschakelen voor hulp, maar dat moet in een aparte procedure (een nevenvoorziening bij de echtscheidingsprocedure of een procedure op grond van onrechtmatige daad). Dat is complex, tijdrovend en kost geld. En schrikt veel mensen dus af.
Wet Huwelijkse gevangenschap
Met de Wet Huwelijkse gevangenschap kan de rechter straks in één procedure de echtscheiding en de ontbinding van het religieus huwelijk regelen. Daarnaast kan je de rechter straks ook vragen een religieus huwelijk te ontbinden als er geen burgerlijk huwelijk is gesloten. In de wet wordt namelijk vastgelegd dat partijen in een religieus huwelijk in beginsel verplicht zijn hun medewerking te verlenen aan een religieuze echtscheiding.
Iedereen moet de vrijheid hebben om te scheiden en om zijn of haar leven weer los van elkaar te kunnen voortzetten.
Daarmee kunnen mensen die gevangen dreigen te raken in een religieus huwelijk sneller, makkelijker en goedkoper verder met hun leven. Dat is fijn, want zoals Minister Dekker het zegt:
“Iedereen moet de vrijheid hebben om te scheiden en om zijn of haar leven weer los van elkaar te kunnen voortzetten. Dat geldt zowel voor het burgerlijk huwelijk als voor de beëindiging van de religieuze verbintenis, ongeacht of deze verbintenis naast een burgerlijk huwelijk bestaat. Het kan en mag niet zo zijn dat de ene echtgenoot de andere in die vrijheid belet.”
Vragen?
Uiteraard zal ik je via mijn blog op de hoogte houden van de voortgang van dit wetsvoorstel. Heb je in de tussentijd vragen over jouw scheiding? Neem dan gerust contact met mij op, ik help je graag.
