De rol van een kindbehartiger bij een scheiding: hoe zit dat?

Tijdens een scheiding verandert er veel. Voor kinderen kan dat erg spannend zijn: ze zijn bang dat ze misschien tussen jou en je ex in komen te staan. Een kindbehartiger kan helpen om die zorgen weg te nemen door naast je kind te gaan staan en te voelen wat je kind nodig heeft.

Kinderen kunnen zich tijdens een scheiding ook verdrietig, boos of schuldig voelen, omdat ze niemand willen kwetsen. Ouders willen hun kind beschermen, maar door alle stress en emoties is dat niet makkelijk. Een kindbehartiger zorgt ervoor dat je kind toch een stem krijgt. Zo weet je zeker dat jullie goede afspraken kunnen maken in het belang van jullie kind.

Misschien denk je dat bij een scheiding iedereen automatisch ook voor het kind zorgt, maar dat is niet helemaal waar. Een mediator is er vooral om jou en je ex te helpen afspraken te maken. Een kindbehartiger heeft een andere taak: hij zorgt er echt voor dat er naar je kind geluisterd wordt.

In dit blog leg ik stap voor stap uit wat een kindbehartiger doet, voor wie hij er is en hoe hij je gezin kan helpen.

In het kort: wat doet een kindbehartiger tijdens een scheiding?

Een kindbehartiger praat met je kind op een manier die past bij zijn of haar leeftijd. Hij of zij kan samen met je kind tekenen, praten of gewoon spelen. Zo ontdekt de kindbehartiger hoe jouw kind zich voelt: bijvoorbeeld verdrietig of boos. Daarna legt de kindbehartiger rustig uit aan jou en je ex-partner wat hij of zij heeft gehoord. 

De kindbehartiger geeft daarna adviezen die helpen om goede afspraken te maken. 

Voor wie is een kindbehartiger bedoeld?

Een kindbehartiger is er voor kinderen die in een scheiding zitten. Elk kind tot 18 jaar kan hulp krijgen, maar vaak krijgen de kinderen vanaf vier jaar de meeste hulp.

Als je kind erg overstuur is, veel verdriet heeft of zich schuldig voelt, dan kan een kindbehartiger uitkomst bieden. 

Hoe verschilt een kindbehartiger van een mediator, kindercoach of andere hulpverleners?

Er zijn verschillen tussen een mediator, kindercoach, kinderpsycholoog en kindbehartiger, namelijk:

Verschil tussen een mediator en kindbehartiger

Een mediator helpt vooral de ouders om samen goede afspraken te maken. Hij richt zich op jullie als volwassenen. Een kindbehartiger staat expliciet naast je kind en zorgt dat de stem van je kind wordt meegenomen.

Verschillen tussen een kindercoach en kindbehartiger

Een kindercoach werkt met je kind aan dagelijkse dingen zoals school. Een kindercoach helpt buiten de scheiding. Een kindbehartiger is er juist om in het scheidingsproces te luisteren naar je kind en te adviseren.

Verschil tussen een kinderpsycholoog en kindbehartiger

Een kinderpsycholoog of -therapeut geeft therapie of hulp bij problemen. Hij is niet bezig met het scheidingsproces. Een kindbehartiger daarentegen zorgt ervoor dat de wensen van je kind worden gehoord op het moment dat er afspraken gemaakt moeten worden.

Wordt een kindbehartiger door de rechtbank erkend?

Een kindbehartiger is een erkende professional. Als jullie zelf geen afspraken kunnen maken, kan de rechter voorstellen om een kindbehartiger in te schakelen. 

De kindbehartiger maakt vervolgens een rapport met zijn bevindingen. Die informatie kan de rechter of andere betrokkenen gebruiken bij het nemen van beslissingen, bijvoorbeeld over omgang of woonplaats. 

Wie betaalt een kindbehartiger?

De kosten voor een kindbehartiger komen meestal voor rekening van de ouders. Vaak betalen beide ouders samen (bijvoorbeeld elk de helft) de rekening. Een kindbehartiger werkt meestal tegen een uurtarief of kan een totaalprijs voor het traject afspreken. 

Soms kun je een deel vergoed krijgen via de gemeente of via een PGB (persoonsgebonden budget). Het is verstandig om dit vooraf te vragen aan de kindbehartiger.

Is een kindbehartiger verplicht bij een scheiding?

Nee, het inschakelen van een kindbehartiger is niet verplicht. Ouders kunnen hier vrijwillig voor kiezen. Soms adviseert een rechter of gemeente het, vooral wanneer er veel spanning is tussen ouders of wanneer het kind duidelijk last heeft van de scheiding. In die gevallen helpt de kindbehartiger om het proces soepeler te laten verlopen.

Is een kindbehartiger extra belastend voor mijn kind?

Veel kinderen vinden het juist fijn om met iemand te praten die niets met jullie scheiding te maken heeft. Ze kunnen vrij vertellen wat hen dwarszit zonder bang te zijn iemand pijn te doen. Een kindbehartiger zorgt voor een veilige en neutrale situatie. Kinderen zijn vaak opgelucht omdat ze hun verhaal kwijt kunnen en zich gehoord voelen.

Kun je als ouder een kindbehartiger zijn?

Het is vaak lastiger dan je denkt om als ouder een kindbehartiger te zijn. Jij en je ex hebben namelijk jullie eigen emoties en zorgen. Een kind kan dat merken en probeert zich daarop aan te passen. Je kind wil jullie niet nog verdrietiger maken en durft daarom misschien niet eerlijk te zeggen wat hij voelt. 

Een kindbehartiger is neutraal, dus je kind kan vaker vrijuit vertellen wat hij echt nodig heeft.

Wat gebeurt er als mijn ex-partner niet wil meewerken?

Het kan gebeuren dat je ex-partner geen behoefte heeft aan een kindbehartiger. Misschien voelt hij of zij daar weerstand bij of is hij of zij bang dat het kind tegen hem of haar zal kiezen.

Toch kan een kindbehartiger ook in die situatie van waarde zijn. Als één ouder toestemming geeft, kan een kind vaak al begeleiding krijgen. Soms helpt het om eerst samen met de ouder die twijfelt in gesprek te gaan met de kindbehartiger. Zo ontstaat er meer duidelijkheid over de rol en de werkwijze. In veel gevallen neemt de weerstand dan af en gaat ook je ex-partner mee in de keuze om een kindbehartiger in te schakelen.

Hoe kun je het beste samenwerken met een kindbehartiger?

Samenwerken met een kindbehartiger begint met een duidelijke uitleg aan je kind. Het helpt om op een eenvoudige manier te vertellen wat de kindbehartiger doet, bijvoorbeeld dat dit iemand is die naar de gevoelens van het kind luistert zodat ouders beter begrijpen wat er nodig is. Door het eerlijk uit te spreken, voelt je kind zich veilig.

Voor ouders is het belangrijk om open en eerlijk te zijn tegenover de kindbehartiger en te delen wat er speelt binnen het gezin. Alles wat wordt besproken blijft vertrouwelijk en de terugkoppeling van de kindbehartiger moet niet worden gezien als kritiek. Het is juist goede feedback om betere keuzes te maken voor je kind. 

Het is bovendien verstandig om vooraf te vragen naar de manier van werken en de kosten. Zo is duidelijk hoeveel gesprekken er zullen zijn en met wie de gesprekken gaan plaatsvinden.

Conclusie: waarom een kindbehartiger verschil maakt

Een kindbehartiger zorgt ervoor dat kinderen tijdens een scheiding zich gehoord en begrepen voelen. Hierdoor komen de kinderen niet klem te zitten in een conflict tussen de ouders.

Voor ouders brengt het duidelijkheid en rust, omdat zij beter weten wat hun kind nodig heeft. Door de neutrale rol van de kindbehartiger kunnen er goede keuzes gemaakt zijn in het belang van je kind.