Hij is een narcist, zij is een borderliner!

Familierecht, dicht bij de persoon

Er zijn maar weinig juridische kwesties die zo dicht bij de persoon komen als familierechtzaken. Niet altijd is het kommer en kwel. Heel vaak lukt het mensen om deze zaken in goed overleg te regelen. Zodat iedereen er goed uitkomt, niet alleen de ex-partners maar ook de kinderen.

Escalatie

In een klein percentage van de zaken lukt dat niet. Er kan dan een strijd ontstaan die escaleert van een situatie waarin er een gewoon verschil van mening is tot een oorlog waarbij alleen nog op de man wordt gespeelt en uiteindelijk niemand meer ‘wint’.

Persoonlijkheidsstoornissen

Bij sommige van deze zaken speelt een persoonlijkheidsstoornis een rol. En dat is ook niet zo gek want bepaalde stoornissen brengen met zich mee dat een persoon vaker dan gemiddeld in conflict komt met de omgeving. Stoornissen die vooral problemen opleveren (en die je daarom relatief vaak terugziet in het recht) zijn de narcistische-, de anti-sociale-, en de bordeline-persoonlijkheidsstoornis.

De narcist

De narcist kenmerkt zich door bijvoorbeeld grootheidsgevoelens, een gebrek aan inlevingsvermogen en jaloezie. Soms hebben narcisten een hoge functie in het bedrijfsleven of bij de overheid. Zolang je het met hen eens bent is er geen probleem. Het daarom erg lastig om een narcist als tegenpartij te hebben. Ze accepteren geen tegenspraak of kritiek, raken hierdoor ernstig gekrenkt en gaan dan keihard in de aanval. Dit vergt een speciale aanpak… Meebuigen en standvastig zijn.

De anti-sociale

De anti-sociale persoonlijkheidsstoornis zie je in het familierecht iets minder vaak. Kenmerk van deze stoornis is dat een onvermogen is om verplichtingen voor een langere duur vol te houden. Dit geldt ook voor een langdurige relatie. Ook hier weer zie je het gebrek aan empathie. Het overtreden van de wet en liegen zijn andere kenmerken. Deze mensen zie je relatief veel in het strafrecht terugkomen. Bij deze mensen werkt een kosten / baten analyse (voor hun eigen belangen) vaak goed.

De borderliner

Deze stoornis zie je in de civiele jeugdzaken veel, bij uithuisplaatsingen en ondertoezichtstellingen. Vaak moeders die weinig structuur bieden, van de ene meeslepende romance met dramatisch einde, in de andere terechtkomen. Ook zie je hier veel pogingen tot zelfdoding. Vaak mislukken de pogingen die meer een roep om aandacht zijn. De aanpak hier is, niet mee te gaan in de emoties, kort erkennen en gewoon doorgaan.

Persoonlijkheidsstoornis of gewoon stress waarvan iedereen gek zou worden?

Toch moet je erg voorzichtig zijn met het plakken van het etiket persoonlijkheidsstoornis. Familiezaken brengen heel veel stress met zich mee. Mensen met veel stress laten over het algemeen niet de beste kanten van zichzelf zien… Denk je eens een situatie in waarin jij erg gestrest was. Was je toen redelijk en geduldig? In een vechtscheiding zitten mensen soms jarenlang op een enorm hoog stressniveau. En juist de confrontatie met de ander laat de adrenaline stromen. Hoe vreemd is het dan dat deze mensen elkaar beschuldigen door te zeggen; ‘hij is een narcist’ – ‘zij is een borderliner’? Ieder normaal mens zou ook gek worden.