Schenking na scheiding voor mij? Of voor ons allebei?

Het stond afgelopen week groot in de Telegraaf: ‘Vrouw krijgt schenking na scheiding terug’. Wat was er aan de hand? Een vrouw had tijdens haar huwelijk € 30.000 aan schenkingen ontvangen en deze samen met haar man opgemaakt. Nu ze zijn gescheiden krijgt ze dit bedrag van de rechter terug. Waarom dit een belangrijke uitspraak is vertel ik je in dit blog.

De feiten

De man en de vrouw trouwden in 1985 in gemeenschap van goederen. Tijdens het huwelijk kreeg de vrouw een aantal schenkingen van in totaal € 30.000, onder uitsluitingsclausule. Een uitsluitingsclausule wil zeggen dat degene die schenkt bepaalt dat het geschonken bedrag niet in de gemeenschap van goederen van de ontvanger mag vallen.

De vrouw maakte de geschonken bedragen iedere keer over naar de gezamenlijke rekening, waarna het paar de bedragen samen opmaakte. In 2014 volgde er een scheiding en maakte de vrouw aansprak op de geschonken bedragen. De man was het hier niet mee eens en dus werd het een rechtszaak. Daarin gaf de rechtbank de vrouw gelijk, maar in hoger beroep gaf het gerechtshof de man gelijk.

Rechters verschilden van mening

En daar zit hem het belang van deze uitspraak: rechters in Nederland dachten verschillend over deze kwestie. Het maakte dus voor echtparen nogal uit waar zij procedeerden: de ene rechter vond dat als er geen afspraken waren gemaakt, het geld was overgeboekt naar de gezamenlijke rekening én niet duidelijk was waar het aan was besteed het bedrag niet meer opgeeist kon worden. Andere rechters vonden dat een onder uitsluitingsclausule geschonken of geërfd bedrag altijd opgeeist kan worden, behalve als het paar andere afspraken had gemaakt.

Aan die onzekerheid heeft de Hoge Raad nu een einde gemaakt met de uitspraak in deze zaak.

De Hoge Raad heeft nu als hoofdregel vastgelegd dat degene die een erfenis of schenking met uitsluitingsclausule heeft ontvangen bij een scheiding recht houdt op dat bedrag. Ook als dat geld is gestort op de gezamenlijke rekening en er gezamenlijke uitgaven van zijn gedaan. Maakt niet uit waaraan. Dat kan alleen anders zijn als kan worden aangetoond dat er andere afspraken zijn gemaakt. Of als ook er geld van de gezamenlijke rekening is gebruikt om privé-schulden van deze partner af te lossen. Dan moeten de bedragen verrekend worden.

In deze zaak was dat allebei niet het geval. Daarom kreeg de vrouw ‘haar’ € 30.000 terug.

Gevolgen van deze uitspraak

Voor de gevolgen van deze uitspraak moeten we een knip maken in de tijd.

Getrouwd voor 1 januari 2018

Ben je voor 1 januari 2018 getrouwd en hebben jullie geen huwelijkse voorwaarden laten opmaken? Dat zijn jullie getrouwd in gemeenschap van goederen. Dat betekent erfenissen en schenkingen in principe in de gemeenschap vallen, behalve als de erflater of schenker een uitsluitingsclausule heeft vastgelegd.

Ontvangt een van jullie een erfenis of schenking zonder uitsluitingsclausule? Dan valt dit bedrag automatisch in de gemeenschap. Is er wel een uitsluitingsclausule maar willen jullie het bedrag samen uitgeven? Leg dan vast of het bedrag bij een eventuele scheiding terugbetaald moet worden.

Getrouwd na 1 januari 2018

Ben je na 1 januari 2018 getrouwd en hebben jullie geen huwelijkse voorwaarden laten opmaken? Dan zijn jullie, als gevolg van een wetswijziging per 1 januari 2018,  automatisch in beperkte gemeenschap van goederen getrouwd. Dat betekent onder andere dat erfenissen en schenkingen nooit in de gemeenschap vallen. Dat geldt zowel voor erfenissen en schenkingen die voor het huwelijk zijn ontvangen, als voor erfenissen en schenkingen die jullie tijdens het huwelijk ontvangen. Of er wel of geen uitsluitingsclausule ligt, is dan niet meer van belang.

Willen jullie het bedrag samen besteden? Dan is het in jullie geval dus altijd goed om vast te leggen of het bij een eventuele scheiding terugbetaald moet worden.

Waarom vastleggen?

Het klinkt misschien een beetje overdreven om dit vast te leggen, zeker als je helemaal niet van plan bent om te gaan scheiden. Maar het gaat bij erfenissen en schenkingen vaak om hoge bedragen. En ik zie in mijn praktijk dat hoge bedragen tijdens een scheiding vaak zorgen voor een hoop gedoe. Dat gedoe voorkom je door van tevoren goed na te denken wat je met het bedrag wilt en jullie afspraken daarover vast te leggen. Dat kan overigens heel eenvoudig in een mailtje waarin jullie allebei de afspraak bevestigen.

Veel gedoe kan je gemakkelijk voorkomen door simpel in een mailtje aan elkaar een afspraak over een schenking vast te leggen

Vragen over de verdeling van een schenking na scheiding?

Heb je vragen over je scheiding? De gemeenschap van goederen, huwelijkse voorwaarde of een schenking of erfenis? Neem dan gerust contact met mij op, ik beantwoord ze graag.